Jafnréttisnefnd tók af allan vafa, ekki einu sinni heldur tvívegis

Ólíkar skoðanir manna um hvort karlmaður, sem skilgreinir sig sem konu, eigi að hafa aðgang að einkarýmum kvenna s.s. baðklefa sundlaugar, er víða að finna.

Karlmaður, sem skilgreinir sig sem konu, kvartaði til jafnréttisnefndar í Danmörku því hann upplifði mismunun. Kvörtun hans varðar meinta mismunun á grundvelli kynvitundar, kyntjáningar og kyneinkenna í tengslum við synjun um að nota búningsklefa kvenna í sundlaug í sveitarfélagi stefnda.

Honum var boðið að nota fjölskylduherbergi  til að afklæðast. Útlit viðkomandi gaf til kynna að um karlmann væri að ræða ekki konu. Við það var hann ekki sáttur og lagði fram kvörtun. Nefndin taldi það ekki fara gegn jafnréttislögum að neita honum um að fara í kvennaklefa.

Kærandi er skráður í endurlífgunarskrá með drengjanafni og endurlífgunarnúmeri sem tilheyrir líffræðilegu kyni karlkyns. Kvartandi notar kvenkyns gælunafn. Hann gerði ekki kröfu um bótafjárhæð.

Það er ekki andstætt jafnréttislögum að starfsfólk sundlaugarinnar hafi vísað kæranda til að skipta um föt í sérstökum búningsklefa af hógværðarástæðum, þ.e. að konur séu látnar njóta vafans.

Reifun nefndarinnar

Jafnréttisnefnd tekur til meðferðar kvartanir vegna mismununar á grundvelli kynvitundar, kyntjáningar og kyneinkenna utan vinnumarkaðar skv. lögum um jafnrétti kvenna og karla (jafnréttislögum).

Jafnréttislögin kveða á um að enginn megi beita öðrum beinni eða óbeinni mismunun á grundvelli kynvitundar, kyntjáningar eða kyneinkenna.

Bann við mismunun nær m.a. til allra stjórnvalda, félagasamtaka og einstaklinga sem veita vörur og þjónustu sem almenningi stendur til boða.

Bein mismunun á sér stað þegar komið er verr fram við einn einstakling en annar er, hefur verið eða myndi fá sambærilega meðferð á grundvelli kynvitundar, kyntjáningar eða kyneinkenna.

Óbein mismunun á sér stað þegar ákvæði, viðmið eða framkvæmd sem virðist hlutlaus eru einstaklingum í óhag vegna kynvitundar, kyntjáningar eða kyneinkenna gagnvart öðrum einstaklingum, nema umrætt ákvæði, viðmið eða framkvæmd sé hlutlægt réttlætanlegt með lögmætu markmiði og leiðir til að ná því markmiði séu viðeigandi og nauðsynlegar.

Ef sá sem telur að brotið hafi verið á sér og sýnir fram á staðreyndir sem ætla má að bein eða óbein mismunun hafi átt sér stað er það gagnaðila að sanna að ekki hafi verið brotið gegn meginreglunni um jafnræði.

Nefndin hafnaði kvörtuninni. Starfsmenn sundlaugarinnar máttu vísa honum frá kvennaklefanum í hlutlausan búningsklefa. Í því felst ekki mismunun.

Hér má lesa um úrskurðinn og annar hér um sama efni en niðurlag dómsins er að viðkomandi kvartar sem lagaleg kona (lög um kynrænt sjálfræði) en er líkamlegur karlmaður. Að bjóða viðkomandi sérstakan blaðklefa er ekki spurning um mismunun á grundvelli kynferðis, heldur spurning um að sá sem kvartaði komi ekki fram sem kona og þess vegna getur hann ekki notað búningsklefa kvenna af hógværðarástæðum. Samkvæmt fyrirliggjandi upplýsingum hefur stefndi reynt að leysa málið á sem bestan hátt með því að bjóða kæranda að skipta um föt einn.