Barnamįlarįšherra talar mikiš um Farsęldarlögin

Žegar rętt er um skólamįl tala menn gjarnan um Farsęldarlögin ķ sömu oršum. Farsęldarlögin eiga vķst, ef bloggari les rétt ķ rituš og sögš orš rįšherra, aš bjarga skólakerfinu. Mun žaš verša reyndin. Menn mega velta žvķ fyrir sér.

Ķ maķ 2023 skrifaši bloggari grein žegar menn uršu vitni af žvķ aš trans Samtökin 78 eru tilbśin til aš misnota Farsęldarlögin til aš trans gera barn į grunnskólaaldri. Bloggari hefur įhyggjur af barnvęna samfélaginu Akureyri. Mun barnvęna samfélagiš nżta sér lög til aš taka völd af foreldrum. Ekki żkja langt sķšan aš kennari męlti meš uppsögn ķ nafni Barnvęna samfélagsins vegna trans-mįlaflokksins.

Greinin sem Mannlķf birti

Ķ fręšsluerindi Samtaka 78, sem haldiš var ķ Hlöšunni ķ Gufunesbę 16. maķ į vegum Reykjavķkurborgar, kom fram aš kennari sem telur barn vera trans geti bśiš til „mįl“ samkvęmt Farsęldarlögunum ef foreldrar styšur ekki barniš. Aš mati kennara. Slķkt gerist vķša ķ śtlöndum. Foreldrar hafa fengiš góš rįš, taka barniš śr žeim skóla. Aušvitaš geta ķslenskir foreldrar gert žaš. Lķf barns er ķ hśfi, žeirra barns.

Hvaš leggjum viš į börnin

Lįra G. Siguršardóttir lęknir og doktorsnemi ķ lżšheilsufręšum įriš 2020 segir aš framheilinn sem geymir dómgreindina hafi nįš um 80% žroska į unglingsįrunum. Taugatengingar ķ framheila eru ekki fullžroskašar fyrr en undir žrķtugt.

Heili 13 og 18 įra barna er ekki fullžroskašur. Žaš žżšir aš barniš į erfišara meš aš taka įkvöršun til lengri tķma litiš. Ķ ennisblaši eru kjarnar sem žroskast sķšast. Žar eru góšu įkvaršanirnar teknar. Į nešanveršum framheilanum og ķ heilaberkinum (e.prefrontal cortex) er svęši sem stjórnar minni, tilfinningum og vitręnum ašgeršum. Svęšiš stjórnar hegšun meš tilvķsun ķ dómgreind og forsjįlni.

Žegar žetta er skošaš m.t.t. trans-hugmyndafręšinnar ętlast fólk til aš börn taki įkvöršun um hvort žaš breyti sér į unga aldri frį žvķ kyni sem žaš fęddist. Skipti um kyn. Breyti kynskrįningu. Breyti nafni.

Mišaš viš žekkingu okkar į heilanum og starfsemi hans į ekki nokkur fulloršinn einstaklingur aš żta barni į translestina (eins og Svķar kalla žaš), heldur į aš lįta barn vera eins og žaš vill žar til heilinn hefur žroskast og barniš tilbśiš aš taka svo varanlega įkvöršun.

Tökum völdin af foreldrum

Samtökin 78 gefast ekki upp. Foreldrafręšsla, į vegum Reykjavķkurborgar, į dögunum żtti viš fólki. Įheyrendur sögšu fręšsluna um margt įhugaverša. Frummęlandi hafši sagt aš Farsęldarlögin yršu notuš ef foreldrar styšji ekki barn sitt ef žaš segšist vera trans og vilji breyta nafna- og kynskrįningu. Munum eftir ennisblašinu.

 Į glęru segja Samtökin 78 um trans-börn, feitletrun eru žeirra orš:

Engin lķkamleg inngrip. Gott aš heyra. Samtökin geta žį samžykkt bann į hormónalyfjagjöfum fyrir börn og skuršašgeršir komi žaš upp. Tryggja aš ekkert barn lendi ķ žeim hremmingum.

Frelsi til aš tjį kyn eftir eigin höfši. Aušvitaš getur stelpa tjįš sig sem strįk og strįkur sem stelpu. Ekkert aš žvķ. Viršum žaš. Munum eftir žroskaferli heilans. Frelsiš žżšir ekki aš hundsa eigi foreldra.

Nafna og kynskrįbreyting. Lög sem samžykkt voru į Alžingi til aš žóknast transhreyfingunni og fulloršnu fólki. Žessu fylgja ekki réttindin aš stelpa geti fariš ķ strįkaklefann ķ skólanum og öfugt. Eša aš barn geti keppt ķ ķžróttum žess kyns sem žaš skrįir sig. Lķffręšin stjórnar hvort žś keppir sem strįkur eša stelpa. Tįknręn breyting og spurning hvort barn hafi žroska til aš taka slķkar įkvaršanir.

Žessi skrįning er ķ boš fyrir 15 įra og yngri (munum heilažroskann) meš samžykki foreldra.

Hęgt aš sękja um undanžįgu į samžykki ef foreldrar eru mótfallnir breytingu.

Strķšsyfirlżsing frį Samtökum 78 gegn foreldrum. Žeir foreldrar sem af mikill įst og umhyggju vilja aš barniš bķši žar til žroskinn er nęgur til aš barniš geti tekiš įkvöršun er hent fyrir lest ef svo mį segja. Samtökin 78 boša strķš gegn žeim foreldrum sem hafa velferš barnsins aš leišarljósi, vitandi aš heilažroskinn er ekki nęgur til aš taka svo afdrifarķkar įkvaršanir. Foreldrar sem vita aš barniš er einhverft. Foreldrar sem vita aš barniš eigi viš andlega erfišleika aš strķša. Foreldrar sem vita aš annaš ami aš barni en fį ekki greiningu. Foreldrar sem vita aš anorexķa er vandinn ekki kyniš. Foreldrar sem vita aš sjįlfsskaši er vandinn. Svona mętti lengi telja.

Samtökin 78 telja sig umkomin til aš segja foreldrum og kannski börnum aš ólögrįša börn geti sett sig upp į móti foreldrum vegna kynskrįningar. Ekkert byggt į greiningu, heldur upplifun og tilfinningu barns. Foreldrahlutverkiš, umhyggja og įst foreldra į barni sķnu er tekin frį žeim af samtökum sem telja sig vita betur en foreldrar.

Žroski heilans hefur mikiš aš segja

Saga barns hefur mikiš aš segja hvernig heilastarfsemin žróast segir Lįra G. Siguršardóttir lęknir. Žvķ meiri erfišleikar žvķ lengri tķma tekur žaš heilann aš žroskast.

Barn sem hefur įtt erfitt telur sig hafa fundiš réttu hilluna meš žvķ aš vera trans. Margir hafa bent į žį stašreynd. Heilinn er enn ķ mótun og žvķ aušveldlega hęgt aš snśa barni yfir į trans-lestina sżnist fulloršna fólkinu svo. Hér žarf aš fara varlega.

Heili barns er viškvęmari og sveigjanlegri. Sķšan er hęgt aš eyšileggja heilann og starfsemi hans meš hormónablokkandi lyfjum og krosshormónum. Žroski heila sem er ķ mótun stoppar eša hęgir töluvert į honum viš lyfjagjöf.

Ķ erindi Lįru kemur fram aš unglingar hugsa ekki mikiš fram ķ tķmann og sjį ekki afleišingarnar af įkvöršunum sķnum. Af hverju ęttu unglingar aš sjį 5 -10 įr fram ķ tķmann afleišingar įkvöršunar sem žau taka 12-14 įra um aš žau ętli aš vera hinsegin.

Samkvęmt finnska prófessornum Dr. Riittakerttu Kaltiala vaxa fjögur af hverjum fimm börnum frį žvķ aš vera hinsegin, fįi žau aš vera ķ friši, oftar en ekki enda žau sem samkynhneigš. Ekkert aš žvķ. Förum aš rįši finnska prófessorsins, lįtum börn ķ friši, leyfum žeir aš vera eins og žau eru. Engar félagslegar skrįningar eša breytinga er žörf, bera viršingu fyrir žeim eins og žau eru.

Farsęldarlögin į ekki aš misnota gegn foreldrum.

 

Heimildir:
Lįra G. Siguršardóttir, lęknir og doktor ķ lżšheilsufręšum on Vimeo

Finland Takes Another Look at Youth Gender Medicine – Tablet Magazine

Samtökin 22 – Hagsmunasamtök Samkynhneigšra | Facebook


Bloggfęrslur 7. september 2024

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband