Tíðarandinn hefur snúið harkaleg upp á almenna skynsemi

Sérstakt stjórnvald hefur undanfarin ár tekið sér æ meiri völd í dönsku samfélagi án nokkur lýðræðislegs leyfis, en hefur afgerandi afstöðu um hvað má segja og hvað ekki og hvað við megum hugsa, segir Ib Ulstrup lögfræðingur. Sama gildir á Íslandi.

Þetta stjórnvald heitir tíðarandinn, sem sendir skýrar hegðunarreglur til landans. Gott dæmi er orðið ,,negri“, þar sem tíðarandinn hefur bannað fólki að nota orðið og í staðinn skyldað okkur til að segja ,,n-orðið“ þegar við lýsum með andstyggð orðinu sem nú er bannað.

Það má segja að það sé svolítið kómískt, þar sem við vitum öll hvað litla ,,n" þýðir, en það sem skiptir máli hér er ekki hvað við vitum, heldur hvað við segjum og helst líka hvað við hugsum (þó að þetta síðasta geti verið svolítið erfitt að stjórna og refsa fyrir). Því er við að bæta að íslenski ríkissaksóknarinn ætlar að reyna það!

Annað orð sem tíðarandinn lítur hýru auga til er orðið ,,konur.“ Tíðarandinn hefur ákveðið með tilskipun að notkun þessara áður algjörlega saklausa kynheitis sé einnig mjög móðgandi og verði að forðast með ofbeldi og valdi. Og við verðum að fylgja tilskipunum tíðarandans, að minnsta kosti ef við viljum forðast alvarlegar munnlegar hótanir eða refsiaðgerðir frá fylgisveinum tíðarandans.

Þessi krafa um að hætt verði að nota orðið ,,konur" hefur fyrir löngu verið dregið inn í löggjafarstarfið á þinginu. Þannig var orðið ,,kona" allt aftur til ársins 2014 algjörlega fjarlægt úr tæplega 300 köflum heilbrigðislaga sem óásættanlegt og móðgandi orð og það þrátt fyrir að heilbrigðislögin innihaldi ákvæði um rétt kvenna til fóstureyðinga, brjóstaskoðunar og ófrjósemisaðgerða.

Þess í stað hefur lagatextinn þurft að skýra hvað átt er við þannig að fram kemur, til dæmis í 85. gr. ,,einstaklingar á aldrinum 50 til 69 ára sem eru með kvenkyns brjóstvef eiga rétt á brjóstaskoðun".

Auðvitað hefði verið auðveldara að skrifa ,,konur" í staðinn fyrir ,,fólk sem er með kvenkyns brjóstvef", en það er ekki hægt, tíðarandinn ræður og skynsamir smiðir heilbrigðislaganna hafa þurft að fara eftir tíðarandanum og virða hann.

Annað dæmi eru reglur um ófrjósemisaðgerðir kvenna þar sem ekki er kveðið á um ,,konur" í 106. gr. laganna, heldur að ,,einstaklingur með leg" megi fara í ófrjósemisaðgerð ef tilgreind skilyrði eru uppfyllt.

Næsta krafa tíðarandans hlýtur að mínu mati að vera að orðið ,,leg", sem er einnig kynbundið og þar með móðgandi, verði eytt úr danskri tungu og úr löggjöfinni og sett í staðinn kynhlutlausa orðið ,,lífsforeldri" og aðeins þegar við komumst að þeim tímapunkti er tíðarandanum fullnægt.

Að sjálfsögðu lítur tíðarandinn einnig skarpt og gagnrýnið á fjölda annarra mjög óheppilegra orða eins og sorphirðumaður, strætóbílstjóri, útfararstjóri og manndráp af gáleysi, sem annað hvort er eða er búist við að verði breytt í sorphirðupersóna, strætópersóna, bænapersóna og persónudráp, nöfn sem danska málnefndin hefur að einhverju leyti þegar tekið upp sem hluta af danskri tungu.

Stjórn tíðarandans er aðeins hægt að beita með góðum árangri vegna þess að heilbrigð skynsemi er fótum troðin af tungumálalögreglu, pólitískri rétthugsun og upplausn sjálfrar aðgreiningarinnar milli sannleika og ósanninda.

Greinina má lesa hér.

Myndin sem fylgir greinini er nokkuð skondin.