Siðferði grunnskólakennara

Fyrir jól féll dómur í Landsrétti yfir formanni Kennarafélags Reykjavíkur (KFR). Skattsvik. Alvarlegt brot. Viðkomandi hefur teygt og togað málið fyrir alls konar áfrýjunaraðilum í nokkur ár. Horft til þess þegar dómur er kveðinn upp. Landsréttur þyngdi samt dóminn. Segir það sem segja þarf um alvarleikann.

Nú ber svo við að hluti kennarar kalla eftir afsögn formannsins. Siðferði. Gunnskólakennari á að sýna fyrirmynd. Vammleysisreglan á að gilda. Á snjáldursíðu grunnskólakennara hafa nokkrir skipst á skoðunum. Stjórn Félags grunnskólakennara þegir þunnu hljóði. Gerði það líka þegar Héraðsdómur kvað upp úrskurð. Sekur. Nú skal sömu aðferð beitt. Ekkert aðhald og stjórn kemst upp með slík vinnubrögð. Markmið með afsögn er að gefa fordæmi, að dæmdur einstaklingur vinni ekki trúnaðarstörf fyrir félagið.

Formaður KFR hefur sankað að sér nefndarstörfum. Valddreifing er lítil innan KFR og Félags grunnskólakennara (FG). Tveir aðilar virðast hæfastir til að sinna flestum nefndastörfum, öðrum en fastanefndum. Formenn þessara félaga. Nú ber svo við að annar er með dóm á bakinu. Hann er á skilorði í tvö ár, hvorki meira né minna. Hefur misst trúverðugleikann. Hann telur dómara hafa gert mistök. Á það hlusta hluti stjórnarmanna eftir því sem best verður séð. Vitað er að ekki er deilt við dómarann, hann hefur lokaorðið.

Því er borið við að hann hafi ekki brotið lög frá því að hann sveik skattinn fyrir tugmiljónir. Satt. Engu að síður, sekur nú. Afleiðingar eiga að vera af slíku broti, innan kennarasamtakanna. Ekki bara skilorðið. Stjórn FG á að óska eftir afsögn hans. Formaður KFR virðist ekki hafa það siðgæði að gera það sjálfur, væri væntanlega búinn að því annars. Maður kemur í manns stað. Enginn er ómissandi og heldur ekki formaður KFR. Þegar afplánun er lokið er ekkert að því að maðurinn snúi til trúnaðarstarfa að nýju. Hvort traustið sé þá til staðar skal ósagt látið.

Hvergi er að finna í lögum kennarasamtakanna um að sá sem dæmdur er sinni ekki störfum fyrir félagið. Menn hafa talið óhugsandi að nokkrum dytti í hug að sitja á embætti sínu, dæmdur. KÍ sem og FG þurfa að endurskoða lögin sem unnið er eftir. Dæmið sýnir það. Koma þarf í veg fyrir að svona nokkuð gerist aftur. Sumir taka pokann sinn og þekkja siðfræðina, aðrir ekki.

Brotið snertir ekki starfið eru rök til að taka ekki á málinu. Passar ekki, traust, siðferði og trúverðugleiki er farið í vaskinn. Í því felst gagnrýnin.

Lesa má dóminn hér.

Vinavæðing er slæm, líka innan FG, sýnir sig nú. Stjórn Kennarasambands Íslands gætu sem regnhlífasamtök látið til sín taka. Gera það ekki. Eru ofurseldir peningaflæði FG. Móðgi KÍ grunnskólakennara getur farið svo að stjórn FG hóti úrsögn úr KÍ. Eða sem verra er láti verða af því með þeim hríðum sem slíkri fæðingu fylgir. Þá er vandi á höndum. Þess vegna er bátnum ekki ruggað. Rotið svo ekki sé dýpra í árina tekið.

 

Námsefni er breytt til að aðlaga það konum...

Kynjamyndir í skólastarfi 4: Skólinn, konurnar og táknræna ofbeldið

Árið 2005 sameinuðust helstu kvenfrelsunarfræðingar æðri menntastofnana á Íslandi, þ.e. Háskóla Íslands og Kennaraháskóla Íslands, í því sameinaða átaki að skrifa bók um kvenfrelsun og menntun. Um er að ræða ritgerðasafn.

Ritstjórar segja: „Bókin Kynjamyndir í skólastarfi er ætluð nemendum og kennurum á ýmsum skólastigum en ætti að nýtast öllum þeim sem áhuga hafa á efninu.“ …„Það er von höfunda að bókin verði skólafólki og öðrum sem áhuga hafa á jafnréttismálum til gagns. Vonandi verður hún jafnframt lóð á vogarskálar jafnréttis í íslensku samfélagi.“

Hér verður fjallað um ritgerðina: „Kynbundin sýn á grunnskólakennarastarfið,“ eftir Guðbjörgu Vilhjálmsdóttur.

Kvenfrelsunarfræðingar hafa í áratugi klifað á véfréttarlegum orðum franska heimspekingsins, Simone de Beauvoir (1908-1986): Kona er ekki fædd kona heldur verður það (on ne nait pas femme, on le devient). Þessa véfrétt heimspekingsins hafa kvenfrelsunarfræðimenn túlkað sem dauðadóm kynjanna án tillits til almennrar skynsemi, rökstuddra fræða og vísinda. Fleiri minni spámenn hafa fylgt í kjölfarið – flestir franskir að þjóðerni – sem lagt hafa mikla áherslu á mátt táknanna (oft skynsamlega). Einn þessara tískufræðimanna er franski félagsfræðingurinn, Pierre Bourdieu (1930-2002).

Guðbjörg bendir okkur á þýðingu kenninga hans til skilnings á kennslu, sérstaklega þó það, sem hann segir um táknrænt ofbeldi: „Þessi tegund ofbeldis er ekki líkamleg heldur kemur fram í formi merkingar, t.d. skilgreiningum. Táknrænt ofbeldi kemur til dæmis fram í því að það er sameiginleg skoðun allra að konur eigi ávallt að sitja skör lægra en karlar. … Táknræna ofbeldið er ósýnilegt og óáþreifanlegt, en farvegir þess eru á sviði táknrænna samskipta, þekkingar eða vanþekkingar, viðurkenningar, vanmats og tilfinninga.“… „Samkvæmt Bourdieu liggur valið í hugarferlum sem eru samofnir hinu félagslega mynstri.“ (Hugarferli merkir líklega hugsun, viðhorf.)

Áfram vísar höfundur til Pierre: „Það að vera kvenlegur eða tileinka sér hinar kvenlegu dyggðir gerir konur að fórnarlömbum hins táknræna ofbeldis. … Skýringa á þessu er að leita í skynjuninni eða hugsuninni um nám og störf. Þessi hugsun er ómeðvituð og á sér félagslegar rætur. Og Bourdieu segir: … skemu skynjunar [venjubundin skynjun] og mats sem eru að mestu leyti ómeðvituð verða til þess að stúlkur meðtaka meginreglur hins ríkandi viðhorfs. Þessar meginreglur gera það að verkum að þeim finnst hin félagslega skipan eðlileg og jafnvel náttúruleg. Það verður til þess að með vissum hætti fylgja þær örlögum sínum óbeðnar. Þær hafna náms- og starfsleiðum sem þær eru hvort eð er útilokaðar frá og flykkjast í þær náms- og starfsleiðir sem eru ætlaðar þeim hvort eð er.“ (Vitnað er í bókina: „Karlleg yfirráð,“ (La domination masculine) frá árinu 1998 – þýðing: Guðbjörg.)

Samkvæmt ofangreindri speki ætti þá heldur enginn að fæðast karl - heldur verða karla og lúta sömu lögmálum hins táknaða veruleika. (Það er vissulega hluti af mótun kynferðis.) Eins og Pierre hlýtur að hafa vitað hafa karlar ævinlega, alla veraldarsöguna beitt sjálfa sig og kynbræður sína ógnvænlegu ofbeldi, bæði bókstaflegu og táknrænu. Svo má vissulega deila um skarirnar eða svokallaða undirskipun kvenna. Hvor er undirskipaðri, sá, sem krefst varnar eða sá, sem ver – sá, sem krefst matar eða veiðir í matinn - sá, sem krefst stjórnunar eða sá, sem stjórnar (á ytri vettvangi)?

Pierre útskýrir menntunarval kvenna á grundvelli táknræns ofbeldis karla. Það eru gömul og ný sannindi, að konur sækja síður í raun- og tæknigreinar. Sjálfur félagi Jósef Stalin (1878-1953) reyndi að neyða þeir til að leggja stund á slíkt nám, án árangurs. Þetta hlýtur Pierre einnig að hafa vitað. Í áratugi hefur maður gengið undir manns hönd til að örva konur til dáða í fyrrgreindum greinum. Námsefni er breytt til að aðlaga það konum, námstilhögun er breytt til að aðlaga það konum, skólum breytt til að aðlaga þá konum. En allt kemur fyrir ekki. Það er táknrænu ofbeldi (og væntanlega kynferðislegu og kyngreindarlegu ofbeldi einnig), að konur sýna síður elju og áhuga á þessum sviðum en karlar.

Varla munu skólanemendur geta túlkað þennan boðskap á aðra lund en þá, að konur beri ekki ábyrgð á lífi sínu. Þá verður kvenfrelsunarvitundarvakning til lítils eða lækning kynblindunnar (þ.e. að upplýsast ekki af kúgunarkenningum kvenfrelsara).

Arnar Sverrisson birti pistilinn á snjáldursíðu sinni 15. janúar 2021.